Czynnikami ryzyka wystąpienia raka jajnika są: brak potomstwa, wczesny wiek dojrzewania, późna menopauza a także otyłość. Duże znaczenie ma również to, czy rak jajnika występował już w rodzinie. Typowo jest rozpoznawany w wieku około 60 lat, w 2015 roku na świecie odnotowano około 161 000 zgonów z powodu raka jajnika.
Może nie dawać objawów
Problem polega na tym, że może on nie dawać żadnych charakterystycznych objawów aż do chwili, gdy jest już za późno. Wczesne stadia raka jajnika są zazwyczaj bezbolesne. Kiedy już pojawią się objawy, są one niespecyficzne i mogą wskazywać na inne, częściej występujące choroby, powodując przeoczenie rozwijającego się raka, przy postawieniu mylnej diagnozy na przykład zespołu jelita drażliwego. Do objawów tych należą: ból brzucha lub ból w obrębie miednicy, ból pleców, utrata apetytu, zmęczenie, biegunki lub zaparcia, nieregularne miesiączki, bolesne stosunki płciowe, krwawienia po menopauzie, częste oddawanie moczu i inne.
Zbadaj mutacje BRCA1/BRCA2
Jeśli w Twojej rodzinie występowały przypadki zachorowania na raka piersi lub raka jajnika i stosujesz antykoncepcję hormonalną lub hormonalną terapię zastępczą czy też masz zmiany w piersiach lub jajnikach – wykonaj badanie mutacji genów BRCA1/BRCA2. Test obejmujący badanie 20 zmian genu BRCA1 i 12 zmian genu BRCA2 to koszt około 400-500 złotych. Sądzę jednak, że warto go wykonać, szczególnie, że test taki robi się tylko raz w życiu. Pamiętajmy, że nosicielstwo mutacji w obrębie tych genów nie oznacza, że rak jajnika czy rak piersi na pewno się pojawi. Natomiast zdecydowanie powinno się w takiej sytuacji wykonywać częstsze badania w celu wykrycia raka w jak najwcześniejszym stadium.
Nawet 65% ryzyka raka piersi i 45% ryzyka raka jajnika u nosicielek mutacji
Gdy kobieta jest nosicielką mutacji genu BRCA1 szacuje się, że prawdopodobieństwo zachorowania na raka jajnika może wynosić 45 %, a na raka piersi nawet 65%. Przy mutacji genu BRCA2 ryzyko to może wynosić odpowiednio 23 % dla raka jajnika i 57 % dla raka piersi.
CA -125
Badanie markera CA-125 nie jest najlepszą metodą wykrywania raka u kobiet ze standardowym ryzykiem narażenia na raka jajnika, ponieważ poziom tego markera może wzrastać również w ciąży, podczas miesiączki, w endometriozie, w torbielach jajnika, chorobach wątroby, chorobach zapalnych jelit czy toczniu układowym. Jednak, gdy wykryto mutację w obrębie genów BRCA1/BRCA2, regularne wykonywanie badań ginekologicznych, USG przezpochwowego, i badania poziomu CA-125 może uchronić pacjentkę przed operacją prewencyjną polegającą na usunięciu jajników ”na wszelki wypadek”. Niezależnie od tego, czy jesteście nosicielkami mutacji BRCA1/BRCA2 czy nie, nie zapominajcie o regularnych wizytach u ginekologa. Na raka jajnika umierają też młodsze osoby. W zeszłym tygodniu zmarła moja 40 – letnia koleżanka. Była lekarką. Raka wykryto za późno.
