Starość przychodzi nieproszona i przynosi ze sobą liczne zmiany w organizmie, dotyczące również narządu słuchu. Szacunkowo, u ponad 80% osób powyżej 60 roku życia dochodzi do upośledzenia słyszenia, a systematycznie pogarszanie zaczyna się już od 3 dekady życia. WHO ocenia, że problemy ze słuchem ma około 10-15 procent ludzi na świecie.
Jak to się zaczyna?
Na początku pacjent zaczyna słyszeć gorzej, zwykle obustronnie, dźwięki o wysokiej częstotliwości np. piski, głos dzieci. Często towarzyszą temu szumy uszne, odbierane jako bardzo męczące i uciążliwe. Dźwięki zaczynają się zlewać, zachodzi potrzeba podgłośnienia telewizora czy telefonu. W początkowej fazie utraty słuchu, pacjent odnotowuje gorsze słyszenie w hałasie lub gdy wokół słychać inne dźwięki (np. przy rozmowie telefonicznej w sklepie z grającą muzyką). Paradoksalnie, pacjent lekceważy problem, gdyż relatywnie dobrze słyszy na co dzień lub przez telefon, w cichych pomieszczeniach. Stopniowa, narastająca utrata słuchu może być wpierw odnotowana przez bliskich chorego, jako bardziej uciążliwa dla nich. To rodzina pierwsza zauważa coraz głośniejszy telewizor i warto skierować seniora do specjalisty już w tym momencie.
Diagnostyka
Podstawową metodą diagnostyczną jest audiometria. Sprawdzeniu ulega jak ucho słyszy poszczególne tony oraz czy pacjent prawidłowo rozumie usłyszane wyrazy (np. różnica w słowach „bal i bar”). Po wykonaniu badań lekarz ocenia audiogram, dobiera odpowiednie leczenie lub aparat słuchowy, ułatwiający odbiór dźwięków.
Jak zapobiec głuchocie?
Główna przyczyną utraty słuchu, oprócz samego faktu starzenia się, jest środowisko, czyli wszechobecny hałas i zanieczyszczenie. Z badań wynika, iż praca w hałasie, życie w dużym mieście i głośna muzyka są głównymi czynnikami sprawczymi głuchoty. Osoby słuchające głośno, latami muzyki przez słuchawki są wielokrotnie bardziej narażone na wystąpienie niedosłuchu we wcześniejszym wieku. Do innych czynników ryzyka należą: płeć męska, niewłaściwa dieta, nadciśnienie tętnicze, leki ototoksyczne (niektóre antybiotyki, salicylany, leki moczopędne). Wśród przyczyn niedosłuchu wymienia się również predyspozycje genetyczne i rodzinne tendencje do głuchoty, niezależnie od warunków życia czy hałasu.
Warto więc, w miarę możliwości unikać hałaśliwych miejsc, stosować słuchawki wyciszające w głośnym miejscu pracy, spacerować często w czystych i spokojnych miejscach (park, las, plaża), ściszyć o kilka tonów muzykę. Pamiętajmy, najmilszym dźwiękiem dla naszych uszów jest po prostu cisza lub spokojne dźwięki natury.
Rozmowa z niedosłyszącym seniorem
Porozumiewanie powinno odbywać się zawsze w ten sposób, że mówca jest zwrócony centralnie w stronę osoby z niedosłuchem, w odległości maks. 90cm. Mowa powinna być głośna i wyraźna, w miarę potrzeby słowa parafrazowane. Podczas rozmowy należy wyłączyć towarzyszące dźwięki np. radio. Pomocą mogą posłużyć wzmacniacze dźwięku typu mikrofon, głośnik w telefonie.
Niedosłuch to nie wyrok. Mimo, znacznego obniżenia jakości życia, warto z nim walczyć poprzez odpowiedni dobór leczenia bądź aparatu słuchowego. Warto pomyśleć, że nie jestem z tym problemem sam, z niedosłuchem borykają się prawie wszyscy seniorzy na świecie. Prośmy, by mówić do nas głośno i wyraźnie, unikajmy niekomfortowych rozmów w hałasie oraz głośnych miejsc.
