Astma jest złożoną chorobą, charakteryzującą się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych i występowaniem takich objawów jak: świszczący oddech, duszność, uczucie ściskania w klatce piersiowej i kaszel, o zmiennej częstości i nasileniu. Inaczej zwana jest dychawicą, nazwa ta oddaje istotę choroby, czyli nagłe uczucie duszności, pojawiające się zwykle w nocy i nad ranem, a także chwilę po intensywnym wysiłku fizycznym.
Trochę statystyk
Szacunkowo, na astmę cierpi aż 235 milionów ludzi na całym świecie. Coraz częściej pojawia się określenie, iż astma jest chorobą cywilizacyjną, a postępujące zanieczyszczenie powietrza i warunki życia mają ogromny wpływ na jej występowanie i przebieg. Nieleczona astma sprawia ogromne trudności w codziennym funkcjonowaniu i jest przyczyną aż 500 zgonów rocznie. Cytując za WHO, w perspektywie najbliższych 20 lat liczba osób z przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych zwiększy się o kolejne 100 milionów. W Polsce problem astmy dotyczy ponad trzech milionów ludzi (mowa nawet o 4 mln), a zaledwie u około 30% chorych, astma jest prawidłowo zdiagnozowana i leczona.
Przyczyny
Przyczyny astmy nie są jednoznacznie stwierdzone – mówi się raczej o zespole czynników, które mogą ją powodować. U podłoża napadów astmy leżą mechanizmy zapalne oraz reakcja alergiczna na kontakt z niektórymi substancjami, objawiająca się napadami kaszlu, duszności. Bardzo dużo astmatyków mieszka w krajach wysoko uprzemysłowionych, szuka się też związku między miesiącem urodzenia, a ryzykiem wystąpienia astmy (chociaż więcej danych wskazuje na relację między urodzeniem tuż przed czasem pylenia traw i kwiatów oraz pojawieniem się alergii, a nie astmy właściwej). Wpływ na jej nasilenie mają inne choroby alergiczne i zakaźne (zwłaszcza układu oddechowego), wysoka wilgotność powietrza, tytoń i dym papierosowy, niska temperatura powietrza.
Astma u dzieci
W Polsce na astmę choruje jedno na 10—20 dzieci choruje na astmę. Częstość występowania choroby zależy od miejsca zamieszkania, czyli szacunkowo częściej, chorują dzieci mieszkające w mieście niż na wsi. Według najnowszych danych, pochodzących z ogólnopolskiego badania ECAP, częstość występowania astmy w grupie mieszkających w miastach dzieci w wieku 6—7 lat wynosiła 4,4%, a wśród dzieci mieszkających na wsi – 3,9%. Natomiast w grupie dzieci w wieku 13—14 lat różnica była jeszcze większa.
Typy astmy
Astma jest chorobą heterogenną, schorzenie to może mieć nieco inny przebieg u różnych pacjentów. W związku z tym wyszczególniono kilka typów astmy np. astma napadowa, wysiłkowa, zawodowa czy aspirynowa. W zależności od rodzaju, wyzwalaczem objawów chorobowych może być inny powód który trzeba zidentyfikować, by zastosowane leczenie było najskuteczniejsze. Jeśli czynnik wyzwalający występuje np. w pracy, objawy choroby mogą występować tylko tam, ustępować natychmiast po opuszczeniu zakładu. Jeżeli wyzwalaczem jest kwas acetylosalicylowy, może dojść do groźnych dla życia sytuacji, przy nieświadomym zastosowaniu tej substancji.
Astma a COVID-19
Astma, podobnie jak choroby serca czy cukrzyca, wymieniania jest wśród chorób negatywnych rokowniczo w przebiegu COVID-19. Oznacza to, astmatycy są bardziej narażeni na ryzyko ciężkiego przebiegu zakażenia koronawirusem przy aktywnej postaci astmy. Specjaliści zalecają, by w czasie epidemii unikać wychodzenia z domu (zwłaszcza w okresie pyleń, jeśli nasilają wystąpienie duszności), koniecznie kontynuować leczenie astmy, kontrolować swój stan zdrowia, poza tym stosować identyczne środki zapobiegawcze, jak reszta społeczeństwa.
W Światowy Dzień Astmy, Odkrywcy życzą zdrowia i spokojnego oddechu!
