Funkcja wątroby czy trzustki jest powszechnie znana. Ale jaką rolę w organizmie pełni grasica? Gdzie się znajduje i czy całe życie ma tę samą wielkość?
Grasica niewielki narząd
Grasica jest niedużym narządem, znajdującym się tuż za mostkiem. Składa się z rdzenia, otoczonego warstwą korową, a całość zabezpiecza torebka z tkanki łącznej. Jest również gruczołem (produkuje głównie hormony związane z rozwojem białych krwinek, a dokładnie limfocytów T), lecz jej główna rola związana jest z układem odpornościowym. Grasica jest siedzibą immunologicznej duszy – to tutaj przebiega edukacja i rozwój limfocytów T naszego organizmu.
Edukacja, czyli szkoła życia dla limfocyta
Grasica jest jak szkoła – limfocyty T, zanim staną się w pełni uprawnionymi do walki z patogenami krwinkami, muszą pobrać tutaj odpowiednie nauki, czyli wykształcić się w rozpoznawaniu, które komórki są „wrogiem”, a które „własne”. Proces edukacji, jak każdy proces pedagogiczny, wymaga czasu oraz zapału ucznia zatem, tylko w pełni wykształcone, a więc rozpoznające komórki patogenne i umiejące z nimi walczyć, białe krwinki opuszczają grasicę. Następnie migrują do krwi obwodowej oraz zasiedlają narządy limfatyczne. Zjawisko przypomina szkolenie rekrutów w wojsku – limfocyt wędrując przez rdzeń grasicy, niczym poborowy uczy się jak atakować „obcych”, a chronić „swoich”, by po dojściu do warstwy korowej narządu, być w pełni gotowym żołnierzem, broniącym organizmu.
Immunologiczny poligon
Zjawisko to nosi nazwę selekcji pozytywnej i negatywnej – grasicę opuszczają tylko białe krwinki, które nauczyły się rozpoznawać prawidłowo patogeny, a nie walczyć z komórkami organizmu. W grasicy zginie ponad 90% uczących się limfocytów, czyli te które nie przeszły selekcji. Jak jednak wytłumaczyć występowanie chorób autoimmunologicznych, gdy limfocyty atakują komórki własnego organizmu, traktując je jako patogenne? Po prostu, błędy w edukacji i źle wykształceni uczniowie zdarzają się nawet w grasicy…
Inwolucja, czyli stopniowe zanikanie
Grasica rozwija się w pełni w pierwszych miesiącach życia. Po osiągnięciu maksymalnych rozmiarów ok 2-3 roku życia, w okresie dojrzewania zaczyna się stopniowy jej zanik. Na proces inwolucji, wpływają pojawiające się w krwi hormony płciowe, sprawiające iż narząd o wadze ok 25-40g, zaczyna się kurczyć. Po 60 roku życia jest w fazie skrajnego zaniku, ważąc ledwie kilka gramów. Na kurczenie się grasicy wpływ maja też: przewlekły stres, infekcje i niektóre leki, a zmniejszająca się wraz z wiekiem, pula limfocytów T sprawia, że organizm staje się mniej odporny.
Mała, a niezwykle ważna
Zatem, grasica jest odpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie naszej odporności – jeśli narząd ten nie rozwinie się prawidłowo, problemy z infekcjami nie będą miały końca. Przy wrodzonym jej braku układ immunologiczny jest upośledzony w stopniu znacznym.
Mimo, iż grasica z wiekiem zanika, możliwy jest jej przerost lub występowanie nowotworów, zwanych grasiczakami. Do chorób mających związek z grasicą zalicza się też miastenię, czyli schorzenie autoimmunologiczne dotyczące połączeń nerwowo-mięśniowych. Schorzenie to charakteryzuje się szybkim zmęczeniem i osłabieniem mięśni; we wstępnej fazie choroby związane z opadaniem powiek, następnie dotyka mięśni gardła i krtani oraz kolejnych mięśni.
Grasica pełni niezwykle ważną rolę w organizmie, lecz mimo intensywnych badań, ciągle skrywa wiele tajemnic na temat swojego funkcjonowania i zależności z innymi narządami.
