Zapalenie płuc jest przyczyną około 450 milionów zachorowań i 4 milionów zgonów rocznie, w tym około miliona przypadków śmierci wśród dzieci, głównie poniżej 5 roku życia, będąc najczęstszą przyczyną śmierci z powodu infekcji. Zwykle jest spowodowane zakażeniem bakteryjnym, wirusowym lub grzybiczym. Spośród bakterii wywołujących chorobę najczęściej atakują Streptococcus pneumoniae oraz Haemophilus influenzae typu b (Hib). Jedynie 1/3 dzieci na świecie, chorujących na bakteryjne zapalenie płuc, otrzymuje niezbędne antybiotyki.
Grupy ryzyka
Grupami wysokiego ryzyka zachorowania na zapalenie płuc są osoby w wieku powyżej 65 lat, dzieci poniżej 2 roku życia, osoby palące, niedożywione, z przewlekłymi chorobami płuc (np. z astmą czy przewlekłą obturacyjną chorobą płuc), chorzy na cukrzycę lub choroby serca, osoby z osłabioną odpornością (np. przyjmujące leki sterydowe, lub w trakcie chemioterapii), osoby mające problemy z odkrztuszaniem (np. z powodu przebytego udaru, alkoholizmu, lub unieruchomienia). Dodatkowo do zachorowania mogą przyczyniać się zanieczyszczenie powietrza, bierne palenie i przebywanie w zatłoczonych pomieszczeniach.
Jak rozpoznać chorobę?
Objawami zapalenia płuc mogą być: gorączka, dreszcze, duszność, ból w klatce piersiowej przy oddychaniu, przyspieszenie akcji serca i oddechu, nudności, wymioty, biegunka, kaszel z odkrztuszaniem zielonkawej, żółtej lub rdzawej plwociny. U osób starszych gorączka może nie wystąpić, a nawet może dojść do spadku temperatury ciała. U chorego może również pojawić się splątanie i dezorientacja. U noworodków i niemowląt mogą nie wystąpić żadne objawy infekcji, czasami występują wymioty, gorączka i kaszel, zmęczenie, problemy z oddychaniem i jedzeniem.
Powikłaniami zapalenia płuc są: gromadzenie się płynu w jamie opłucnej, ropień płuca, bakteriemia, wstrząs septyczny i niewydolność narządów wewnętrznych, niewydolność oddechowa, wzrost narażenia na zawał serca. Wewnątrzszpitalne zapalenia płuc są groźniejsze od pozaszpitalnych, gdyż mogą być spowodowane wyselekcjonowanymi, odpornymi na antybiotyki szczepami bakterii, a poza tym dotykają ludzi, którzy już z jakiegoś powodu trafili do szpitala, są słabsi i często unieruchomieni.
Kiedy należy wezwać pomoc?
Zapalenie płuc jest groźną chorobą, która nieleczona może prowadzić do śmierci, szczególnie u osób starszych, osłabionych i u małych dzieci, dlatego w każdym przypadku podejrzenia choroby należy szukać pomocy medycznej. Utrzymująca się gorączka, duszność i kaszel z odkrztuszaniem ropnej wydzieliny – to na pewno powód, żeby wezwać lekarza.
Ku przestrodze wymienię tylko kilka nazwisk z długiej listy znanych osób, które zmarły na zapalenie płuc: James Brown, Fred Astaire, John Forsythe, Franz Liszt, Gustav Mahler, Jim Henson, Leslie Nielsen, Lew Tołstoj.
