Ambrozja to w mitologii greckiej pokarm bogów, dający im nieśmiertelność i wieczną młodość. W potocznym języku ambrozja to synonim przysmaku, napoju lub potrawy o wyśmienitym smaku. Taką definicję zazwyczaj usłyszymy lub przeczytamy o ambrozji, ale co to oznacza w praktyce i jaki ma związek z mlekiem kobiecym?
Chciałabym przekonać Was o tym, że mleko kobiece to dla Waszych nowo narodzonych dzieci właśnie taka ambrozja
Tradycyjnie uważano, że mleko kobiece miało tylko jedną funkcję: było źródłem składników odżywczych dla niemowlaka. W świetle nowych dowodów, założenie to zostało zmienione. Udowodniono że korzyści wynikające z przyjmowania mleka matki znacznie wykraczają poza okres karmienia piersią. Mleko matki zawiera czynniki bioaktywne, które mogą pomóc w modyfikacji funkcji przewodu pokarmowego, mogą wpływać na krążenie oraz funkcjonowanie narządów. Dlatego coraz częściej mleko uznawane jest za płyn biologiczny lub tkankę.
Mini fabryki w organizmie kobiet
Produkcję mleka matki stymulują zmiany hormonalne w drugim i trzecim trymestrze ciąży. Istnieją trzy różne etapy mleka matki: siara, mleko przejściowe i mleko dojrzałe. Siara jest pierwszym płynem produkowanym w okresie poporodowym. Jest to płyn dynamiczny z mnóstwem białek, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, minerałów, immunoglobulin, różnych składników komórkowych i czynników wzrostu. Trwa przez około 4-5 dni, po czym rozpoczyna się stan przejściowy mleka, który trwa przez około 3 tygodnie. Po tym czasie mleko jest dojrzałe i nie zmienia się znacząco przez resztę laktacji. Dojrzałe mleko to w 90% woda, 10% to węglowodany, białka i tłuszcze, które zapewniają wzrost i energię. pH mleka jest w tym okresie lekko kwaśne. Karmienie piersią jest określane przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), a także wszystkie towarzystwa naukowe i autorytety w dziedzinie zdrowia i pediatrii jako ,, złoty standard” żywienia niemowląt. Uznaje się, że dzieci co najmniej do 6 miesiąca życia powinny być karmione mlekiem matki. Po tym okresie zaleca się kontynuować karmienie piersią, uzupełniając je produktami żywnościowymi tak długo jak życzy sobie tego matka i dziecko.
Składniki komórkowe mleka ludzkiego
Oprócz składników odżywczych, mleko matki posiada również komórki macierzyste oraz komórki inne niż macierzyste. Te składniki komórkowe mają kolosalną moc w leczeniu szerokiego horyzontu chorób noworodków. Skład komórkowy ludzkiego mleka jest dynamiczny, a proporcje różnych typów komórek mogą być zmieniane przez wiele czynników, takich jak etap laktacji, zdrowie oraz karmienie piersią. Publikacje naukowe potwierdzają, że ludzkie mleko zawiera mezenchymalne komórki macierzyste (MSC). Są to multipotencjalne komórki progenitorowe, które są zdolne do różnicowania się co najmniej w kierunku tkanki kostnej, chrzęstnej i tłuszczowej. Odkrycie tych komórek datuje się na późne lata 60-te ubiegłego wieku, jednak po raz pierwszy zostały odkryte oraz wyizolowane w mleku kobiecym dopiero w 2007 roku przez profesora Petera Hartmanna i jego zespół z Uniwersytetu Australii Zachodniej. Najnowsze odkrycia zespołu dr Kakulas sugeruje, iż komórki macierzyste wpływają na rozwój niemowląt karmionych piersią. Przeprowadzony eksperyment udowodnił, że mazenchymalne komórki macierzyste obecne w mleku matki występują nie tylko w żołądku, ale też we krwi, grasicy, wątrobie, trzustce, śledzionie, a nawet w mózgu. Ponadto dowiedziono, że komórki te są nadal żywe w organizmie dziecka, są zintegrowane z organami, w których występują oraz wytwarzają odpowiednie dla tych organów białka.
Bakterie obecne w mleku matki
Mleko matki jest również stałym źródłem komensalnych i pożytecznych bakterii (bakterii kwasu mlekowego i bifidobakterii). Najczęściej występujące bakterie w ludzkim mleku to bakterie z rodzin: Staphylococcus, Acinetobacter, Streptococcus, Pseudomonas, Lactococcus, Enterococcus i Lactobacillus. Szczepy L. gasseri, L. salivarius, L. rhamnosus, L. plantarum i L. fermentum, są uznawane za gatunki probiotyczne przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Korzyści wynikające z obecności bakterii probiotycznych w mleku matki to przede wszystkim powstanie mikrobiomu niemowlęcego. Mogą one regulować funkcje odporności noworodków i wzmacniać obronę przed patogenami jelitowymi. Mikrobiom mleka może wpływać na komensalne niemowlęce bakterie jelitowe, ale także na ich mikrobiotę skórną. Istnieją doniesienia na temat miejscowego stosowania ludzkiego mleka jako skutecznego sposobu leczenia pieluszkowego wyprysku, wyprysku atopowego, odpieluchowego zapalenia skóry.
Mamy! Pamiętajcie!
Karmienie mlekiem ludzkim – waszym mlekiem – wiąże się ze znacznymi korzyściami. Występowanie biochemicznych i komórkowych składników w mleku matki jest nieodłącznie związane z wczesnym życiem niemowlęcia. Mleko matki daje nie tylko krótkotrwałe efekty, takie jak wzrost czy rozwój dziecka, ale długotrwałe korzyści, do których możemy zaliczyć wspieranie funkcji neurokognitywnych, ochronę przed nadwagą, nadciśnieniem, cukrzycą typu 2 czy atopowym zapaleniem skóry w okresie dojrzewania oraz w wieku dorosłym. Informacje o wykorzystaniu mleka kobiecego jako leku zaczynają coraz częściej pojawiać się w publikacjach naukowych na całym świecie.
