Padaczka (epilepsja) jest jedną z najczęstszych chorób układu nerwowego u dzieci. Jest przewlekła, leczenie trwa wiele lat, w niektórych przypadkach przez całe życie. Padaczka jest chorobą mózgu charakteryzującą się skłonnością do generowania napadów padaczkowych. Napad padaczkowy to występujące nagle i przemijające (czyli napadowe) dolegliwości lub objawy spowodowane nieprawidłową czynnością komórek mózgu. Poniżej podajemy skrót informacji o tej chorobie.
Przyczyny i objawy
Do najczęściej rozpoznawanych przyczyn padaczki należą: wady rozwojowe mózgu, choroby zakaźne i neuroinfekcyjne, choroby metaboliczne i zwyrodnieniowe, choroby naczyniowe, urazy czaszki, guzy mózgu, przyczyny genetyczne.
Objawy: Napady padaczkowe. Mogą mieć różny charakter i manifestować się w różny sposób. Wyróżniamy napady: uogólnione, częściowe, nieświadomości „wyłączenia”, napady atoniczne (upadki), napady zgięciowe, toniczne, toniczno-kloniczne, kloniczne, miokloniczne, Napady częściowe z objawami prostymi.
Leczeniem padaczki u dzieci zajmuje się neurolog dziecięcy, epileptolog.
Napady padaczkowe mogą wystąpić w każdym wieku. Nie zawsze po jednym napadzie padaczkowym diagnozuje się padaczkę. Epilepsję diagnozuje się jeśli pojawi się dwa lub więcej napadów padaczkowych. Po pierwszym napadzie padaczkowym powinna być przeprowadzona specjalistyczna diagnostyka w warunkach szpitalnych lub ambulatoryjnych.
Diagnostyka i leczenie w padaczce
- Wywiad lekarski – padaczka to choroba przewlekła i wieloaspektowa. Dlatego czas wizyty u neurologa należy wykorzystać jak najlepiej. Pamiętaj, aby zawsze mieć przy sobie: całą dokumentację choroby dziecka, ostatnie badania krwi, badania EEG, dzienniczek napadów (zeszyt, w którym notujesz daty, czas trwania i rodzaj napadów),nagrania wideo (jeśli zdarzy się napad padaczkowy postaraj się go nagrać na telefon komórkowy i umieść w osobnym folderze. Będziesz mógł te napady pokazać lekarzowi). Zapisuj jak dziecko reaguje na wprowadzane leki, jak funkcjonuje na co dzień. Jakie leki i suplementy diety przyjmuje dodatkowo.
- Badanie EEG głowy – jest to jedno z podstawowych badań w diagnostyce padaczki i monitorowaniu leczenia. U małych dzieci wykonuj się je we śnie (min 60 minut), u starszych również w czuwaniu (20 min). W czasie badania EEG w czuwaniu powinny być przeprowadzone: fotostymulacja oraz hiperwentylacja. Dla dokładniejszej diagnostyki wykorzystuje się badania wideo EEG (jednoczesny zapis EEG i wideo) oraz badania całonocne i całodobowe EEG.
- Rezonans magnetyczny – wykonanie jego ma na celu określenie stanu struktur mózgu, znalezienie ewentualnych ognisk padaczki. U dzieci wykonuje się je w sedacji w warunkach szpitalnych.
- Badania metaboliczne – badania krwi mające na celu znalezienie lub wykluczenie metabolicznych przyczyn padaczki
- Badania genetyczne – badania te wykonuje się, kiedy pojawia się podejrzenie wad genetycznych, które mogą prowadzić do występowania padaczki. Badania psychologiczne – mają na celu określenie w jaki sposób napady padaczkowe wpływają na funkcje poznawcze pacjenta.
Leczenie: najczęściej stosuje się farmakoterapię (jeden lub więcej leków), leczenie neurochirurgiczne, wszczepienie stymulatora nerwu błędnego, w przypadku padaczek lekoopornych włącza się również: leczenie dietą ketogenną, leczenie medyczną marihuaną (oleje CBD), leczenie komórkami macierzystymi. W wielu przypadkach konieczne jest również rozpoczęcie terapii ruchowej i psychologicznej.
O co warto zapytać lekarza na wizycie
Padaczka jest chorobą przewlekłą, w wielu przypadkach trudno leczącą się. Ważne jest, aby pacjent był pod stałą opieką specjalisty oraz cyklicznie były wykonywane badania monitorujące przebieg leczenia ( np. badania EEG głowy, poziomy leków, aby określić czy stosowana dawka leku jest odpowiednio dobrana, próby wątrobowe).
Na każdej wizycie warto rozmawiać o niepokojących objawach, które pojawiły się po zastosowanym leczeniu (np. brak efektów leczenia, ilość napadów, stan psychiczny pacjenta, jego funkcjonowanie na co dzień. Warto również zapytać o:
- Interakcje leków między sobą, ich skutki uboczne oraz interakcje z suplementami diety, które przyjmuje pacjent
- Najlepszy rodzaj diety, która może wspomóc leczenie padaczki
- Szczepienia ochronne (kontynuacja, czy odroczenie)
- Zakres pomocy o jaki może ubiegać się opiekun osoby przewlekle chorej (np. zasiłki opiekuńcze, jaką pomoc może uzyskać uczeń chorujący na padaczkę w szkole (zindywidualizowany tok nauczania, nauczanie domowe)
- Badania kontrolne – ustalenie kalendarza badań kontrolnych (EEG, poziomy leków)
- Dodatkowe terapie – ruchowa, psychologiczna
Jeśli leczenie jest nieskuteczne lub nasilają się objawy niepożądane po wprowadzeniu leku, należy zgłosić się do lekarza i dążyć do zmiany leku lub dawki leku.
