Łąka o zielarnia. Mnóstwo tu roślin, które wykorzystywane są w medycynie. Ale zioła o największych walorach prozdrowotnych uprawia się na plantacjach. Tak jest z ostropestem, popularnie i „łąkowo” zwanym ostem. Ta wysoka kolczasta roślina z purpurowymi kwiatuszkami to właśnie ostropest. Potrafi on uratować wątrobę przed wieloma schorzeniami. Ostatnie badania, wskazują, że działa również pozytywnie i leczniczo na inne narządy.
Ostropest plamisty, czyli Silybum marianum
O tej prze roku, na łąkach go sporo. Trudno go nie zauważyć. Wyglądem ostropest plamisty przypomina popularny chwast – oset – i czasami nazywany jest “okazałym ostem”. Ma prostą i długą łodygę osiągającą długość ok. 2 m. Przyglądając się jej liściom dostrzeżemy, że są szerokoeliptyczne lub w kształcie odwróconego jaja, bezogonkowe o silnie kolczastych brzegach. Purpurowe kwiaty mają długości ok. 4-5 cm. Jest jednoroczny i pochodzi z rodziny astrowatych. Oryginalnie to roślina rosnąca w rejonie Morza Śródziemnego, ale rozpowszechniła się też w innych rejonach świata, także na naszych polskich łąkach i plantacjach ( w Polsce liczą około 2000 hektarów). Ostropest znany jest także jako oset Najświętszej Marii Panny. Jak głosi legenda, podczas karmienia Jezusa na liście tej rośliny spadło kilka kropel mleka, po których zostały białe plamy.
Co kryje w sobie ostropest plamisty
Owoce ostropestu plamistego są częścią rośliny o największym stężeniu substancji aktywnych. To one są wykorzystywane w celach terapeutycznych. Znajduje się w nich głównie sylimarynę. Nazwą tą określa się kompleks flawonolignanów (pochodne flawonoidów), do których należą: najbardziej aktywna sylibina (50-60%) oraz izosylimaryna (5%), sylikrystyna (20%) i sylidiamina (15%). Substancje te wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwrodnikowe, rozkurczowe, żółciopędne i regenerujące. Ponadto w owocach obecne są również olejki eteryczne, witaminy B2, D, C, K i E oraz minerały, takie jak miedź, selen i cynk, kwercetyna, a także fitosterole (β-sitosterole), białka, cukry i tłuszcze z dużą zawartością kwasu linolowego. Wykazano także, że ostropest plamisty jest źródłem histaminy, która ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego.
Wątroba i ostropest plamisty
Sylimaryna zawarta w tej roślinie działa ochronnie na komórki tego narządu. Wzmacnia ona ściany hepatocytów oraz zwiększa ich integralności przez co ograniczona zostaje ilość wnikających do wątroby substancji toksycznych, które powstają na drodze różnych wewnątrzustrojowych przemian metabolicznych oraz działania substancji toksycznych dla wątroby (np. alkohol, leki itp.). Sylimaryna wykazuje zdolność do zmiatania wolnych rodników przez co ogranicza szkodliwy ich wpływ Sylimaryna działa również przeciwzapalnie, a także zwalnia proces włóknienia wątroby. Ostropest plamisty wspomaga regenerację komórek wątrobowych w uszkodzonym narządzie.
Każdy grzybiarz powinien pamiętać, że wyciąg z ostropestu plamistego jest doskonałą odtrutką stosowaną przy zatruciach muchomorem sromotnikowym. Podanie ekstraktu jako infuzji żylnej jest w stanie neutralizować toksyny obecne w grzybie, takie jak faloidyna czy amanityna, a tym samym zapobiec śmierci. Tak na marginesie, uwaga, jeśli macie wątpliwości, czy dany grzyb jest jadalny czy nie zostawicie go w lesie.
Woreczek żółciowy również może skorzystać na suplementacji ostropestem plamistym, gdyż zawarta w nim sylimaryna, działa żółciopędnie. Pobudza wytwarzanie i wydzielanie żółci poprzez zmianę jej właściwości, ułatwiając tym samym jej odpływ do dwunastnicy. Sylimaryna reguluje proces opróżnienia pęcherzyka żółciowego, zapobiega zastojom żółci oraz powstawaniu złogów czy kamieni. Terapia ostropestem pomaga zapobiegać pojawieniu się przewlekłego zapalenia bądź ostrego, żółtego zaniku wątroby.
Inne zastosowanie ostropestu plamistego
Ostropest plamisty ma o wiele większe zastosowanie niż tylko jako środek usprawniający czy leczący wątrobę. Wodny bądź alkoholowy wyciąg z owoców ostropestu plamistego odznacza się szerszym działaniem niż sama sylimaryna. Okazuje się, że jego stosowanie wzmacnia ściany naczyń krwionośnych.Udowodniono, że ekstrakty te mogą być skutecznym środkiem ograniczającym krwawienie wewnętrzne bądź z organów rodnych kobiety. Sprawdzają się także jako terapia powstrzymująca krwioplucie, krwiomocz, krwawienie z nosa, jelita grubego czy hemoroidy. Wyniki badań wskazują, że ostropest plamisty pomaga w redukcji stężenie cholesterolu we krwi, poprzez jej oczyszczanie oraz zapobiega uszkodzeniom tętnic w wyniku stresu oksydacyjnego.
Amerykańscy naukowcy są zdania, że sylimaryna może skutecznie niwelować objawy cukrzycy, przeciwdziałać glikemii. Właściwości antyutleniające tej substancji przyczyniają się do znacznej redukcji poziomu glukozy we krwi u osób ze zdiagnozowaną insulinopornością.
Badania naukowe przeprowadzone w 2007 roku pokazały, że sylimaryna może skutecznie hamować wzrost komórek nowotworowych prostaty, skóry, sutka i szyjki macicy. Związek ten zmniejsza ilość odkładanych w organizmie toksyn oraz ogranicza szkodliwy wpływ metali ciężkich i substancji chemicznych.
Ostropest plamisty dla odchudzających się
Jak wiadomo, duże znaczenie dla redukcji tkanki tłuszczowej organizmu ma prawidłowe funkcjonowanie wątroby. Sylimaryna pobudza przemiany metaboliczne wątroby, dzięki czemu przyspieszony zostaje proces związany z usuwaniem złogów tłuszczowych. Regularne stosowanie ostropestu przynosi wymierne korzyści i rezultaty w stosowanych dietach.
Jak stosować ostropest plamisty?
Ostropest plamisty dostępny jest w wielu formach. Występuje w tabletkach lub kapsułkach. Najpopularniejsze są zmielone nasiona. W tym przypadku dzienna dawka to 2-3 łyżeczki, co odpowiada ok 10-15 g. Dzięki temu, że proszek ten nie posiada żadnego wyraźnego smaku, może on być dodawany zarówno do potraw słonych, jak i słodkich (np. do musli z jogurtem, zup, do kanapek czy sałatek).
Można również pić napar przygotowany na bazie ostropestu. W tym celu dwie łyżeczki świeżo zmielonego ziarna zalewa się niewielką ilością przegotowanej wody. Gdy ostygnie, wypijamy go, a pozostały na dnie osad zjadamy.
Można również spożywać olej ziarna ostropestu, ważne żeby był wyciskany „na świeżo”. Olej z ostropestu stosuje się często zewnętrznie. Liczne testy wykazały, że działa on podobnie do olejku z wiesiołka lub ogórecznika, czyli głęboko nawilża i odżywia skórę, a także przyspiesza jej regenerację
