Ludwik Hirszfeld pochyla się and stołem laboratoryjnym zafascynowany tym, co odbywa się na jego oczach. Po latach doświadczeń na zwierzętach, przyszła pora na testy krwi pracowników naukowych Uniwersytetu. Dotychczasowe wyniki młodego Ludwika, przy wsparciu profesora Emila von Dungerna, wykazały iż u psów istnieją określone rasy serologiczne i cechy te się dziedziczą. Badając krwinki, dr Hirszfeld widzi, iż czasami zlepiają się one przy kontakcie z surowicą, czasem nie dochodzi do tej aglutynacji. Nazywa poszczególne serotypy krwi: 0, A, B. Ludwik zamyśla się – czy jego wyniki przejdą do historii i Świat będzie pamiętał o doświadczeniach Polaka?
Badania wiecznie żywe
Powyższa historia miała miejsce w Instytucie Badań Raka, w Heidelbergu, gdzie stworzono podstawy nauki o grupach krwi, a oznaczenie symbolami 0AB w 1928 roku przyjęto na całym świecie. Powyższe odkrycie, umożliwiło rozwój transfuzjologii, badań na temat dziedziczności krwi, doprowadziły do odkrycia czynnika Rh i istnienia zjawiska konfliktu serologicznego. Gdyby nie Ludwik Hirszfeld, nie byłoby możliwe powstanie Krwiodawstwa i idei oddawania daru serca – krwi.
Jak wygląda czerwona krwinka?
Ludzkie czerwone krwinki nie są gładkimi kulkami. Przede wszystkim, u osób zdrowych, mają kształt dwuwklęsłego dysku, gdyż taka forma najlepiej umożliwia pełnienie roli transportera tlenu w organizmie. Ich powierzchnia pokryta jest rozmaitymi białkami, dzięki którym krwinka może odbierać sygnały oraz komunikować się z otoczeniem. Wśród elementów powierzchniowych, znajdują się białkowe antygeny; najprostszy podział wyodrębnia antygen A i B, znajdujący swoje odbicie w nazwach – grupa A i B krwi. Rozróżniamy jeszcze grupę AB, czyli taką, gdzie występują równocześnie oba antygeny oraz grupę 0, cechującą krwinki nie posiadające żadnego z wymienionych.
Jak się ocenia grupę krwi?
Odkrycia Ludwika Hirszfelda znalazły swe odbicie w określaniu grup krwi. Oczywiście, w dzisiejszych czasach proces ten odbywa się w sposób zautomatyzowany, lecz idea pozostała identyczna – do próbki krwi dodaje się kroplę określonej surowicy, która ma w swoim składzie przeciwciała anty-A, anty-B albo oba z nich. Po chwili może dojść do zjawiska aglutynacji, czyli sklejania się krwinek pod wpływem zawartych w surowicy przeciwciał. zjawisko jest widoczne nawet gołym okiem. Określa w ten sposób, które z antygenów układu AB0 są obecne w krwinkach. Jeśli nie dojdzie do aglutynacji – w krwince nie ma danego antygenu.
Kiedy należy wykonać badanie grupy krwi?
Oznaczenie grup krwi wykonywane jest bezwzględnie zawsze przed zabiegiem transfuzji czy chirurgicznym, gdyż niezbędna jest zgodność dawcy i biorcy. Każda kobieta w ciąży, ma również przynajmniej raz, wykonane badanie grupy krwi.
Z jednej krwi
Obecnie, w kwestiach ustalania ojcostwa korzysta się z metod molekularnych i testów DNA. Jednak, w czasach, gdy testy genetyczne nie były jeszcze w powszechnym użyciu, korzystano z metody serologicznej, opartej na analizie grup krwi. Dziś stanowi ona jedynie element pomocniczy i nie jest wykorzystywana w formalnych badaniach. Metoda ta nie pozwala precyzyjnie i jednoznacznie potwierdzić ojcostwa, umożliwia jedynie bardzo wstępnie wykluczyć czyjeś rodzicielstwo. Choć dziś niestosowana, dawniej stanowiła powszechny sposób w spornych kwestiach rodzicielstwa, a testy serologiczne wykonywano w sprawach o sądowe ustalenie ojcostwa.
